Van fictie naar actie: naar een politiek-bestuurlijk gedragen integrale aanpak van overgewicht

Overgewicht en obesitas zijn te beschouwen als wicked problems, oftewel venijnige problemen. De aanpak hiervan vraagt om integraal gezondheidsbeleid. Dit is beleid waarin aandacht is voor gezond gewicht als uitkomst van alle beleidsterreinen, zoals het vervoersbeleid, onderwijsbeleid, landbouwbeleid, ruimtelijke ordeningsbeleid, economisch beleid, sociaal beleid, milieubeleid en volksgezondheidsbeleid. Hiervoor is intensieve intersectorale samenwerking met partners binnen en buiten de overheid noodzakelijk. Deze samenwerking vraagt andere kwaliteiten van ambtenaren, politici en professionals dan sectoraal beleid, waarin niet sectoroverstijgend gewerkt hoeft te worden.

Dit artikel geeft een concrete omschrijving van de criteria voor integraal gezondheidsbeleid en beschrijft de theoretische uitgangspunten van de kwaliteiten en gedragingen die nodig zijn om intersectoraal te kunnen samenwerken. Door middel van interviews en literatuuronderzoek is een bestaand gedragsveranderingsmodel, Behaviour Change Wheel, aangepast. Centraal in dit model staan Capability, Opportunity en Motivation (COM) die het gedrag (Behaviour) verklaren (COM-B). De aangepast versie van dit model is de Behaviour Change Ball. De bal beschrijft de kwaliteiten die nodig zijn om intersectoraal te kunnen samenwerken, zodat integraal gezondheidsbeleid kan worden gerealiseerd. De Behaviour Change Ball kan na verdere doorontwikkeling door beleidsmakers als instrument worden gebruikt op strategisch, tactisch en operationeel niveau, als houvast bij de vormgeving van integraal gezondheidsbeleid, om de belangrijkste onderdelen van politiek-bestuurlijk draagvlak van integraal gezondheidsbeleid gestructureerd te identificeren, en om oplossingen te vinden voor intersectorale samenwerking.