“Klaar voor een nieuwe golf? Monitor naar aanleiding van de verruiming van de bezoekregeling in verpleeghuizen

Sinds de verruiming van het bezoekverbod worden 76 verpleeghuislocaties gevolgd via een monitor door de Academische Werkplaatsen Ouderenzorg. Deze monitor is gericht op de compliance met de bezoekregeling, ervaringen in impact op het welbevinden van bewoners, hun naasten en medewerkers. Dit verslag rapporteert over een nieuwe meting waarin is gekeken hoe het dagelijks leven in verpleeghuizen nu is en welke mate de verpleeghuizen voorbereid denken te zijn op een nieuwe golf.

Resultaten van de meting op 5 oktober laten zien dat de reguliere activiteiten in de meeste verpleeghuizen weer zoveel mogelijk in gang zijn gezet. Bewoners kunnen weer activiteiten ondernemen en ontvangen weer reguliere zorg van (para)medici. De inzet van vrijwilligers blijft echter achter omdat zij zelf wegblijven uit het verpleeghuis. Ook valt op dat er veel variatie is in het omgaan met bezoek.

In eerdere metingen van deze monitor is geconstateerd dat het opheffen van het bezoekverbod direct leidde tot positieve effecten bij bewoners. In de nieuwe meting melden de meeste verpleeghuislocaties nog steeds positieve effecten op het welbevinden. Hoewel de bezoekfrequentie in de meeste locaties weer lijkt te zijn genormaliseerd, komt naar schatting 1 op de 5 naasten minder vaak op bezoek als voor het algehele bezoekverbod. Verder is de ervaren werkdruk van medewerkers sinds het bezoekverbod in de meeste verpleeghuizen niet afgenomen en is het ziekteverzuim hoog. Dit lijkt mede gerelateerd te zijn aan het de angst voor en het voorkomen van nieuwe besmettingen.

In eerdere metingen waren er geen besmettingen; nu zijn er bij 25% van de locaties besmettingen gemeld. De meeste verpleeghuizen zeggen voorbereid te zijn op een nieuwe golf. Daarbij gaat het om beschikbaarheid van lokale protocollen en voldoende beschermingsmiddelen zoals mondneusmaskers; het hebben van voldoende testcapaciteit is echter nog een belangrijk aandachtspunt.

Een van de belangrijkste geleerde lessen van de eerste golf is dat een bezoekverbod onwenselijk is vanwege de grote negatieve impact op het welbevinden van bewoners, naasten en medewerkers. Een nieuw algeheel bezoekverbod is afgewend, maar kunnen verpleeghuizen lokale bezoekverboden voorkomen? Dat is op basis van de resultaten van deze meting niet met zekerheid te stellen. De meeste verpleeghuizen zeggen altijd bezoek toe te laten. Maar het ijs is dun!

De resultaten van deze meting laten namelijk tegenstrijdigheden zien tussen de vraag naar en behoefte aan maatwerk per bewoner, groep of locatie en algemene belangen; er is spanning in de fragiele balans tussen welbevinden en infectiepreventie. Daardoor ontstaat zichtbare vermoeidheid, evenals door het invoeren van steeds wisselende regels, het uitleggen en implementeren daarvan. Daarnaast wordt de sluimerende angst in verpleeghuizen voor besmettingen en de mogelijke consequenties daarvan zichtbaar. Consequenties voor bewoners, naasten en medewerkers, maar ook voor de beeldvorming naar buiten.