TY - JOUR
T1 - Het MBO in de onderwijswedloop: Kan de ladder ooit een waaier worden?
AU - van der Velden, Rolf
AU - Glebbeek, Arie
N1 - No data used
PY - 2024/12/1
Y1 - 2024/12/1
N2 - De arbeidsmarkt heeft een schreeuwend tekort aan vaklieden en dat wordt de komende jaren alleen maar groter. Tegelijk loopt de relatieve deelname aan het middelbaar beroepsonderwijs al geruime tijd terug. Er is een wedloop ontstaan waarbij iedereen steeds meer en hoger onderwijs is gaan volgen om voor te blijven op de rest. Dit komt door het samenvallen van twee ontwikkelingen: (1) het onderwijs is steeds meer de dominante weg waarlangs maatschappelijk succes wordt bereikt, hierin gelegitimeerd door een meritocratische ideologie; (2) voor individuen is het rationeel om een zo hoog mogelijke opleiding te volgen, omdat dit toegang biedt tot de beste banen in termen van inkomen en status.Het verschijnsel van een verticale topzware onderwijsladder holt de positie van het middelbaar beroepsonderwijs uit en heeft grote negatieve individuele en maatschappelijke consequenties. Dat is aanleiding geweest voor minister Dijkgraaf om te pleiten voor een ombuiging van de huidige unidimensionele ‘onderwijsladder’ naar een ‘onderwijswaaier’ met verschillende horizontale en verticale mogelijkheden. Hiervoor worden door het ministerie verschillende maatregelen voorgesteld, maar door het ontbreken van een grondige probleemanalyse is de te verwachten effectiviteit van deze maatregelen beperkt. In dit artikel geven we zo’n probleemanalyse, die duidelijk maakt dat voor de gewenste ombuiging fundamentele wissels moeten worden omgezet in het onderwijs en op de arbeidsmarkt.
AB - De arbeidsmarkt heeft een schreeuwend tekort aan vaklieden en dat wordt de komende jaren alleen maar groter. Tegelijk loopt de relatieve deelname aan het middelbaar beroepsonderwijs al geruime tijd terug. Er is een wedloop ontstaan waarbij iedereen steeds meer en hoger onderwijs is gaan volgen om voor te blijven op de rest. Dit komt door het samenvallen van twee ontwikkelingen: (1) het onderwijs is steeds meer de dominante weg waarlangs maatschappelijk succes wordt bereikt, hierin gelegitimeerd door een meritocratische ideologie; (2) voor individuen is het rationeel om een zo hoog mogelijke opleiding te volgen, omdat dit toegang biedt tot de beste banen in termen van inkomen en status.Het verschijnsel van een verticale topzware onderwijsladder holt de positie van het middelbaar beroepsonderwijs uit en heeft grote negatieve individuele en maatschappelijke consequenties. Dat is aanleiding geweest voor minister Dijkgraaf om te pleiten voor een ombuiging van de huidige unidimensionele ‘onderwijsladder’ naar een ‘onderwijswaaier’ met verschillende horizontale en verticale mogelijkheden. Hiervoor worden door het ministerie verschillende maatregelen voorgesteld, maar door het ontbreken van een grondige probleemanalyse is de te verwachten effectiviteit van deze maatregelen beperkt. In dit artikel geven we zo’n probleemanalyse, die duidelijk maakt dat voor de gewenste ombuiging fundamentele wissels moeten worden omgezet in het onderwijs en op de arbeidsmarkt.
KW - educational competition
KW - vocational education
KW - human capital
KW - positional goods
KW - artificial scarcity
UR - https://www.aup-online.com/content/journals/01692216/40/4
U2 - 10.5117/TVA2024.4.002.VELD
DO - 10.5117/TVA2024.4.002.VELD
M3 - Article
SN - 0169-2216
VL - 24
SP - 408
EP - 435
JO - Tijdschrift voor Arbeidsvraagstukken
JF - Tijdschrift voor Arbeidsvraagstukken
IS - 4
ER -