Abstract
Begin twintigste eeuw was er voor patiënten in het psychiatrisch
ziekenhuis helemaal niets te doen. Hierin kwam verandering
door de actievere therapie, die de weg bereidde voor de huidige
rehabilitatiebeweging. Een van de voortrekkers, psychiater August
Stärcke, krijgt eindelijk erkenning.
In de Nederlandse inrichtingspsychiatrie vervulde de zogenaamde ‘actievere
therapie’, de Nederlandse variant van de Duitse ‘Aktivere Krankenbehandlung’,
vanaf eind jaren twintig tot begin jaren zestig een belangrijke
rol (Simon, 1929). Deze therapie droeg bij aan de humanisering van de
psychiatrische inrichtingen. De methode hield in dat patiënten door middel
van arbeid en andere gemeenschappelijke bezigheden onder toezicht van
verplegenden verantwoordelijkheidszin en sociale vaardigheden aanleerden.
Precies zoals heden ten dage in de presentie-, herstel- en rehabilitatiebeweging
wel wordt bepleit, zouden niet hun gebreken, maar hun nog aanwezige
ontwikkelingsmogelijkheden centraal moeten staan. Verplegenden kregen
tot taak deze mogelijkheden te signaleren en verder uit te bouwen, daarbij
steeds aansluitend bij de voor- en afkeuren van de betreffende patiënten. De
therapie kreeg in Nederland dus een specifieke, vooral sociaal-pedagogische
invulling. In de geschiedschrijving van de Nederlandse inrichtingspsychiatrie
geldt Willem Matthias van der Scheer (1882-1957) als de pleitbezorger en
vormgever van de Nederlandse variant van de actievere therapie. Maar ook
de psychiater en psychoanalyticus August Stärcke (1880-1954) heeft een
belangrijke bijdrage geleverd aan de ontwikkeling van de actievere therapie
in Nederland. In dit artikel zetten wij uiteen wat zijn bijdrage inhield en
waarom deze, naar ons idee onterecht, onderbelicht is gebleven.
ziekenhuis helemaal niets te doen. Hierin kwam verandering
door de actievere therapie, die de weg bereidde voor de huidige
rehabilitatiebeweging. Een van de voortrekkers, psychiater August
Stärcke, krijgt eindelijk erkenning.
In de Nederlandse inrichtingspsychiatrie vervulde de zogenaamde ‘actievere
therapie’, de Nederlandse variant van de Duitse ‘Aktivere Krankenbehandlung’,
vanaf eind jaren twintig tot begin jaren zestig een belangrijke
rol (Simon, 1929). Deze therapie droeg bij aan de humanisering van de
psychiatrische inrichtingen. De methode hield in dat patiënten door middel
van arbeid en andere gemeenschappelijke bezigheden onder toezicht van
verplegenden verantwoordelijkheidszin en sociale vaardigheden aanleerden.
Precies zoals heden ten dage in de presentie-, herstel- en rehabilitatiebeweging
wel wordt bepleit, zouden niet hun gebreken, maar hun nog aanwezige
ontwikkelingsmogelijkheden centraal moeten staan. Verplegenden kregen
tot taak deze mogelijkheden te signaleren en verder uit te bouwen, daarbij
steeds aansluitend bij de voor- en afkeuren van de betreffende patiënten. De
therapie kreeg in Nederland dus een specifieke, vooral sociaal-pedagogische
invulling. In de geschiedschrijving van de Nederlandse inrichtingspsychiatrie
geldt Willem Matthias van der Scheer (1882-1957) als de pleitbezorger en
vormgever van de Nederlandse variant van de actievere therapie. Maar ook
de psychiater en psychoanalyticus August Stärcke (1880-1954) heeft een
belangrijke bijdrage geleverd aan de ontwikkeling van de actievere therapie
in Nederland. In dit artikel zetten wij uiteen wat zijn bijdrage inhield en
waarom deze, naar ons idee onterecht, onderbelicht is gebleven.
| Original language | English |
|---|---|
| Pages (from-to) | 271-284 |
| Journal | MGV |
| Volume | 65 |
| Issue number | 4 |
| Publication status | Published - 1 Jan 2010 |