Doeltreffende zorg

Van professionals in de gezondheidszorg wordt verwacht dat zij goede, doeltreffende zorg leveren en dat zij keuzes kunnen verantwoorden en bespreken met andere zorgprofessionals en met patiënten en hun naasten. De moderne zorgprofessional vertrouwt niet meer louter op ervaring, traditie en gezag, maar beroept zich zo veel mogelijk op resultaten uit wetenschappelijk onderzoek. Evidence-based practice (EBP) is een geschikte methode om de keuzes voor doeltreffende zorg te onderbouwen met het beste bewijsmateriaal uit wetenschappelijk onderzoek. Dit bewijs – de ‘evidence’ – wordt gecombineerd met klinische expertise en de voorkeuren van de patiënt. Hierbij worden de volgende vijf stappen gevolgd: (1) Een klinisch probleem vertalen in een beantwoordbare vraag. (2) Efficiënt zoeken naar het beste bewijsmateriaal. (3) Kritisch beoordelen van de gevonden literatuur op validiteit, effecten en toepasbaarheid. (4) Nemen van een beslissing op grond van de beschikbare evidence, de eigen professionele kennis en ervaring, en de voorkeuren, wensen, verwachtingen en mogelijkheden van de patiënt. (5) Regelmatig evalueren van de kwaliteit van dit proces. In dit hoofdstuk wordt nader ingegaan op het nut en de noodzaak van het EBP-gedachtengoed aan de hand van praktijkvoorbeelden en ‘best practices’ uit zowel de eerste als de tweede lijn, alsook op het gebruik van evidence-based richtlijnen bij de toepassing van EBP in de praktijk. Tevens wordt de noodzaak van samenwerking, zowel in interprofessioneel teamverband als in regionale netwerken, belicht. Deze samenwerking gedijt bij transparantie over de zorgdoelen, geprotocolleerd werken, heldere afspraken en communicatie, terugkoppeling van resultaten en openstaan voor verbetering van het zorgproces.