Corticale verwerking van pijn: de rol van habituatie

Pijn is een subjectieve multidimensionale ervaring, die van vele factoren afhankelijk is, zoals de intensiteit van de pijnprikkel, verwachting en stemming. Met pijn event-related potentials (pijn-ERP) kan pijn objectiever in kaart gebracht worden dan met vragenlijsten. Het pijn-ERP is elektrische hersenactiviteit gemeten tijdens toediening
van pijnlijke stimuli, bijvoorbeeld elektrische prikkels op de vinger. Een belangrijk fenomeen na herhaaldelijk toedienen van pijnprikkels is habituatie (een soort gewenning). In het pijn-ERP wordt het amplitude van de hersensignalen minder groot na verloop van tijd. Habituatie is verminderd bij mensen met chronische pijn en wordt gezien als een mogelijk sleutelmechanisme in de chronificatie van pijn. Ook hypervigilantie voor pijn, verhoogde waakzaamheid voor pijnlijke sensaties, beïnvloedt de pijnervaring. Dit proefschrift onderzoekt de samenhang tussen habituatie, hypervigilantie en chronische pijn. Er werd een nieuwe analysemethode ontwikkeld, namelijk ‘de Event-Related Fixed-Interval Area (ERFIA) multilevel methode’, die niet alleen de pieken van het ERP bekijkt, maar het hele pijn-ERP in meer detail onderzoekt. Aangetoond werd dat de intensiteit van een prikkel, habituatie en hypervigilantie in grote gebieden, en niet alleen pieken van het ERP-signaal, een invloed hadden. Mensen met chronische pijn vertoonden een verminderde habituatie. Ook was de habituatie verstoord bij gezonde proefpersonen met hypervigilantie. Bij chronische pijnpatiënten waren zowel chronische pijn als hypervigilantie onafhankelijk geassocieerd met een verminderde habituatie van het pijn-ERP. Dit zijn belangrijke aanknopingspunten voor toekomstige behandelingsstrategieën.